درمان لکنت زبان در کودکان

دلایل بروز لکنت زبان در کودکان، تاکنون به‌طور دقیقی روشن نشده‌ است. اما لکنت نمی‌تواند علت واحدی داشته باشد. از عوامل بروز لکنت زبان می توان عوامل بدنی، عاطفی، اجتماعی و … را دانست. کودکانی که دچار لکنت زبان هستند معمولاً از شروع تا پایان لکنت، مراحل مختلفی مانند لکنتی که کودک آن را پذیرفته است، لکنتی که کودک در مقابل آن واکنش نشان می دهد و لکنت پچیده را می گذراند.

در این مقاله به راه های درمان لکنت زبان در کودکان می پردازیم.

هدف از درمان لکنت زبان در کودکان

طبیعی است تغییر الگوب گفتاری کودکان در شرایط مختلف و تثبیت روانی آن ها از اهداف انتخاب روش درمان باشد.

در این صورت کافی است گفتار طبیعی کودک باز گردد. و تا پایان 5 سالگی قوانین پیشگیری در مورد او اجرا شود. هدف از درمان لکنت زبان یا درمان قفل زبان کودکان تازه مبتلا، تثبیت گفتار روان است. درمان لکنت زبان در کودکان شرایط ویژه و مراحل مختلفی دارد که به شرح زیر خدمت شما ارائه می گردد.

اگر به این ها رفتارهای ناشیانه از جمله سفارش والدین به مسئولان مدرسه و اقدامات ناموفق در درمان هم اضافه کنیم، کودک در گرداب سهمگینی قرار می گیرد:

• با دوستان به زد و خورد می پردازد.
• پنهانی گریه می کند.
• از محیط مدرسه و تحصیل متنفر می شود.
• بهانه جو و ناسازگاری پیش می گیرد.
• به تدریج راه های پنهان کاری لکنت خود از دید دیگران را در پیش می گیرد.

یکی از اقدامات معمول والدین در این شرایط، مراجعه به آموزگار و مدیر مدرسه می باشد، تا از بچه ها بخواهند ادای او را در نیاورند. ولی این عمل اغلب نتیجه عکس می دهد. از یک سو کودک بیشتر خود را متفاوت حس می کند. و از سویی دیگر، هر گاه همکلاس ها کم بیاورند، نصیحت بزرگترها را زیر پا می گذارند.

درمان لکنت زبان در کودکان و تثبیت درمان

به دلیل عدم انجام تمرین ها و فعالیت در گروه و یا در اثر شوک لکنت زبان می تواند آثار خود را نشان دهد .

تثبیت درمان مرحله ای است که کودک سن ۵ سالگی را گذرانده و در همه ی موقعیت ها، گفتاری طبیعی از خود نشان می دهد.

برای کودکان دبستانی، گزارش خانواده از گفتار طبیعی در موقعیت های گوناگون از جمله مدرسه، خانواده، تلفن، غریبه، خرید ضرورت می یابد.

بعد ازمراحل فوق، کودک باید به تدریج و با زاویه ای ملایم مسیر درمان لکنت زبان را به پایان برساند.

درمان لکنت زبان در کودکان یا درمان والدین

مدتی است که موضوع والدین درمانی به جای درمان لکنت خردسالان از طرف درمان کنندگان این عارضه مطرح می شود. لکنت خردسال که به یقین در اثر فشار روانی یا تقلید آغاز گردیده، به  تغییر الگوی گفتاری نیاز دارد. والدین باید در این خصوص با گفتار درمان همکاری نمایند .

کودکی که در معرض مشاجره و اضطراب های غیر معمول قرار دارد، باید ضمن تغییر الگوهای گفتاری، او را از احساس ناامنی و اضطراب که با لکنت زبان پیوند دارند دور ساخت. اگر فقط روابط و رفتار های معمول والدین اصلاح شود، کار اشتباهی است.

داستان امیرعباس و مشابه با این موارد، معرف دیدگاه والدین درمانی است. گاهی ممکن است اصلاح رفتارهای مضطرب کننده والدین، جو زندگی خردسال را متحول می سازد. که اگر این تحول قبل از مرحله تثبیت گفتاری صورت پذیرد، می تواند شرایط را برای تغییر الگوی گفتاری خردسال مناسب تر سازد. ولی اگر سن از ۵ و ۶ فراتر رود،این مشاوره ها کافی نمی باشد. اگر بخواهیم لکنت کودک را بدون در نظر گرفتن مشکل گفتاری و فقط با مشاوره به والدین درمان کنیم، مانند این است که دست پدر و مادر را به جای دست بچه گچ بگیریم.

۲۱ سال پیش از یک متخصص کودکان آمریکا رفته پرسیدم “چرا برای بچه های لکنت دار دارو تجویز می کنید؟”

پاسخ داد: ما دارو را به خاطر خود بچه نمی دهیم، بلکه انواع ویتامین ها را تجویز می کنیم تا مادر فکر کند برای فرزندش دارد کاری صورت می گیرد. و به این طریق مادر را آرام می کنیم .

رفتار والدین در برابر درمان لکنت زبان در کودکان:

صحبت در مورد برخورد والدین با لکنت فرزند، موضوعی بسیار اساسی، پیچیده و گسترده است. اخبار و اطلاعات نادرستی که از منابع آکادمیک و متفرقه منتشر می شود، والدین تحصیل کرده را نیز به اشتباه می اندازد. برای مثال، هنگامی که والدین از زبان استاد گفتار درمانی دانشگاه می شنوند: « ابتدا باید نوع و اندازه لکنت فرزند شما مشخص شود » ممکن است، سال ها تلاش خود را به منظور متراژ کردن و یافتن نوع لکنت فرزند به هدر دهند. و چنین تصور کنند که در جهت درمان وی اقدام می کنند. در صورتی که لکنت زبان قابل متراژ نیست، نمی توان آن را تقسیم نمود و نه اصولا به کار درمان می آیند. یک فرد لکنت دار به شدت به والدینی نیاز دارد که اهل تحقیق و مطالعه باشند و بتوانند از زاویه دید فرزند به مشکل نگاه کنند. آن ها باید بتوانند به پرسش های زیر پاسخ دهند:

اما امان از دست والدین دیگر…

گاهی برخی عوارض لکنت فرزندان، در رفتار و شخصیت والدین نیز ظاهر می شود. برای مثال:

• سعی می کنند لکنت او را پنهان نمایند.
• از مراجعه به درمانگر سرباز می زنند
• شکاک و زود رنج می شوند.

متاسفانه مادران بسیاری را دیده ام که در مورد کیفیت فست فودها، مهارت آرایشگرها و امکانات هتل های خارجی ساعت ها صحبت می کنند، ولی از آنجا که لکنت فرزند را یک ضعف و شاید یک ننگ می دانند، از صحبت و تحقیق در مورد آن سرباز می زنند. چنین مادرانی که اغلب توسط دوستان گروه درمان معرفی می شوند، با مشاهده بهبود لکنت ظاهری فرزند، حتی بدون خداحافظی کلینیک را ترک می کنند.

گاهی دیده می شود مادرانی که بجای درمان لکنت زبان در کودکان، او را به انواع کلاس های هنری، ورزشی می برند، ولی برای درمان لکنت، عذر و بهانه می آورند و وقت ندارند.

تعدادی از والدین که نتوانسته اند لکنت فرزند خود را بپذیرند، به درمانگر مراجعه می کنند ولی بنا به ذهنیت خود، اطلاعات نادرست یا اطلاعاتی را که مصلحت بدانند در اختیار درمانگر قرار می دهند. اغلب آنان به درمان اعتقادی ندارند، ولی به بیراهه های درمان کشش قابل توجهی از خود نشان می دهند. گاهی دیده می شود اگر یکی از والدین هم لکنت داشته باشد، ممکن است ناخواسته نقش منفی در روند درمان فرزند از خود بروز دهد. پدر و مادرهایی هم دیده می شوند که استرس ها و دلنگرانی های خود را ناخواسته به حساب فرزند لکنت دار خود واریز می کنند. مثلا از او می خواهند که اگر درمانگرچنین پرسشی کرد، تو چنان پاسخ دهی.

این سخن پایان ندارد