بارها به این واقعیت اشاره کرده ایم که تنها راه آزادی از این عارضه، درمان لکنت زبان با گفتار درمانی است. واقعیاتی که نشان میدهند تنها محرم و متولی این عارضه، فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی می باشد. حال ببینیم چگونه میتوان در 10 قدم به درمان پایدار لکنت زبان دست یافت:
مراحل قبل از مراجعه به کلینیک گفتار درمانی
1) مرحله پذیرش لکنت زبان
یکی از عوارض لکنت زبان که اغلب خسارتهای جبران ناپذیری به شخص وارد میسازد، عدم پذیرش مشکل است ( مقاله عوارض پیچیده لکنت زبان ). اولین گام درمان، پذیرفتن لکنت خویش است. اما معمولا پذیرش این عارضه، با وجود خو گیری به ترفند های پیچیده پنهان کاری، کاری است بسیار دشوار که انجام آن به فاکتورهای متعددی نیاز دارد. شاید از جمله مهمترین این فاکتورها، موهبت الهی یا چیزی شبیه آن باشد تا شخص – یا خانواده – بتواند مشکل خود را بپذیرد و به جای پنهان کاری، به درمان روی آورد.
عدم پذیرش والدین
عدم پذیرش لکنت زبان کودک توسط والدین میتواند علل مختلفی داشته باشد:
. غیر علمی بودن نظریه های علت لکنت زبان
اتهاماتی که به صورت « نظریه های علت لکنت زبان » مبنی بر ضایعه مغزی و ضایعه ژنتیکی انتشار می یابد، بسیاری از خانواده ها را به جای پذیرفتن و اقدام به درمان، به سوی پنهان کاری و انزوا سوق میدهد.
. لکنت دار بودن والد یا والدین
هنگامی که پدر – مادر یا هر دو – از این عارضه رنج میبرد، از روبرو شدن با مشکل مشترک با فرزند و پذیرش آن به شدت دوری میکند ( مقاله رازهای گروه درمان لکنت زبان ). معمولا در اینگونه مواقع، او سعی میکند با عهده دار شدن نقش درمانگر، انواع سفارشات و توصیه های مجهول، بی منطق و من درآوردی خود را به فرزند بینوا تحمیل کند. راهکارهایی که موجب تخریب اعصاب و روان فرزند میشود: نترس، تو که مشکلی نداری، هیچ چیز بهتر از خود درمانی نیست، منهم با همین تمرینها خودم را درمان کردم، مگر گفتار درمانی میخواهد چکار کند؟ بشین جلوی آینه و با صدای بلند کتاب بخوان، و … و به این طریق او ناخواسته و طی فرآیندی پیچیده، میخواهد مرحمی بر زخمهای گذشته خویش بگذارد!
. گسترش اطلاعات غلط
به قدری اطلاعات غلط، سود جویانه، تبلیغاتی و از روی بی تفاوتی و بی حوصله گی گسترش یافته که تشخیص راست از دروغ را برای درمان جویان و محققان جوان بسیار دشوار کرده است. درمان جویان که به دلیل میل به پنهان کاری، ناخواسته به سوی بیراهه های درمان که درمان سریع و بدون زحمت متحول شدن را نوید میدهند، کشیده میشوند: درمان لکنت زبان با هیپنوتیزم، یوگا، طب سنتی، طب سوزنی، دستگاه لکنت شکن، دارو، روانشناسی، موسیقی درمانی، شبیه سازی و غیره که درمانگران، درمان سریع و بدون تحمل درد پذیرش و درد متحول شدن را تبلیغ میکنند. گاه دهها سال طول میکشد تا درمان جویی بتواند بیراهه ها را از مسیر درمان به درستی تشخیص دهد؛ و دریابد که فقط درمان لکنت زبان با گفتار درمانی میسر است.
2) مرحله مطالعه و تحقیق
پذیرش، اولین گام به سوی مشاهده و درک مشکل خویش است. دری است به سوی مطالعه و تحقیق در مورد عارضه ای که سالها شخص را در زندان عوارض لکنت زبان آزار داده است. یکی از این عوارض، آسیب به منطق و معیار شخص در مورد مشکل خود می باشد. او نمیتواند به وضوح مشکل را درک کند، به خصوص با انتشار اتهامات ضایعه مغزی و ژنتیکی، عدم درک بسیار گسترده تر میشود. اینجاست که مطالعه و تحقیق ضرورت می یابد. جوان باید بداند علت لکنت زبان چیست، علت ناآرامی ها، اضطرابها، دودلی ها، دغدغه ها و غیره، عوارض لکنت است. حتما لازم است ابتدا درمان جو پکیج لکنت زبان را بشناسد و بعد اقدام به درمان نماید. با این هدف، به درمان جویان توصیه میشود قبل از مراجعه به کلینیک گفتار درمانی، کتاب راز لکنت زبان را مطالعه کنند.
مراحل بعد از مراجعه به کلینیک گفتار درمانی
3) مراجعه به کلینیک گفتار درمانی برای ارزیابی
به طور معمول، ارزیابی درمان جو و تشخیص آمادگی او برای درمان، که در پس پنهان کاریها و گاردی که به آن خو گرفته، 3-4 جلسه طول میکشد، دو هدف دارد:
. ارزیابی های مختلف درمان جو توسط گفتار درمان و گروه درمان.
. در طی این جلسات، با کاهش فشارهای روانی درمان جو، و در نتیجه کاهش پنهان کاریها، اطلاعات درمان جو افزایش می یابد و بهتر میتوان او را ارزیابی نمود.
یکی از مهمترین فاکتورها در این مرحله، تشخیص و درک درمان جو به این نکته است که درمان لکنت زبان با گفتار درمانی صورت میگیرد؛ و حرفه های متفرقه هیچگونه آموزش آکادمیکی در این زمینه ندارند.
4) پذیرش در گروه درمان
اگر درمان جو فاکتورهای لازم برای طی مسیر درمان را دارا باشد و از گفتار درمان و دوستان گروه درمان نمره قبولی بگیرد، اولین گام عملی به سوی آزادی او خواهد بود.
- * یکی از فاکتورهای بسیار مهم ثبت نام درمان جویان در کلینیک گفتار درمانی، امکان رفت و آمد آنان در طول مدت درمان است. به این علت، آن عده از درمان جویان که در شهرهای دور زندگی میکنند، یا به سختی خود را به تهران میرسانند، و یا مجبور میشوند از درمان منصرف شوند. من احساس شرم میکنم وقتی میبینم درمان جویان به طرق مختلف از این شهرهای بزرگ خود را به تهران میرسانند. عده ای مرتب با هواپیما می آیند، عده ای در پانسیون اقامت میگزینند، و گروهی هم منزل اجاره میکنند. وقتی گروه درمان اقدامات درمانی آنها را در شهر خود جویا میشوند، با تاسف با این پاسخها روبرو میشویم:
اقدامات درمان لکنت زبان
- چند سال به بهترین گفتار درمانی شهر خود رفتم، خیلی بهتر شده بودم ولی برگشت!
- در شهر ما چند گفتار درمانی بود که همه را از بچگی رفتم تا بزرگسالی ولی …!
- … چند سال پیش هم رفتم گفتار درمانی و او به من یک دستگاه لکنت شکن فروخت؛ بعد از مدتی دیوانه شدم و آنرا کنار گذاشتم!
- مدتی رفتم و گفتار درمان گفت تو دیگر خوب شده ای و لازم نیست ادامه دهیم!
- بعد از مدتی، گفتار درمان مرا به یک روانشناس ارجاع داد!
محال است صحبت کردن مانند ربات، موجب بهبود لکنت شود - از من میخواست مثل آدم آهنی صحبت کنم!
- میگفت سعی کن از کلمات مترادف استفاده کنی!
- جلوی من کتابی میگذاشت و میگفت مثل من کتاب بخوان! هر جلسه هم میگفت خیلی بهتر شده ای!
- لیست کلمات مشکل را تهیه کردیم و مرتب آنها را تکرار میکردم – میگفت تا ترس تو بریزد! –
- من از بچگی برای درمان لکنت زبان، از این گفتار درمانی به آن گفتار درمانی میرفتم. بعد از آن، به دنبال روانشناسی، داروی گیاهی، دستگاه لکنت شکن و … رفتم!
تفاوت مراجعان به گفتار درمانی
همه کسانی که اختلالات گفتاری دارند و از شهرستانها تماس میگیرند، بدون استثنا به خود آن استانها ارجاع داده میشود، مگر عارضه لکنت زبان که مجبور میشوند با صرف وقت و هزینه بالا به تهران بیایند! اگر جامعه گفتار درمانی جهانی نه به تقلید، که به تحقیق دریابد که علت لکنت زبان ضایعه عضوی نیست، بی تردید آغازی برای سر و سامان بخشیدن به این نابسامانی ها خواهد بود؛ و دیگر شاهد نخواهیم بود که درمان جویان لکنت زبان مثلا از کلان شهرهایی چون شیراز و اصفهان مجبور شوند به تهران بیایند.
5) مراجعه منظم
شاید همراهان گرامی تصور کنند که درمان جو با اکراه و دشواری به کلینیک رفت و آمد میکند؛ همین قدر باید گفت که بدترین روزها برای آنها، ایام تعطیل است. وقتی انسان بعد از سالها زندگی در اسارت المثنی بودن و دوگانگی، به اصل خویش میرسد، محال است بدون نیروی عشق به سوی خود نرود. بیش از این به توضیح بیشتری نیاز نیست.
6) انجام تمرینات مستمر
تمریناتی که در کلینیک گفتار درمانی آموزش داده میشود، حاصل دانش و تجربیاتی است که در خصوص تنفس گفتاری و تکنیکهای گفتاری اجرا میشود. گر چه یادگیری تنفس صحیح و این تکنیک ها کاری است بسیار ساده، ولی تداوم آن تا مدتها ضرورت خواهد داشت. باید دانست اجرای این تنفس و تکنیک ها در گفتار طبیعی و رسیدن به گفتار روان، پایان درمان لکنت زبان محسوب نمیشود. توانایی در این مرحله، راه را برای ادامه مسیر و درمان آسیبهای دیدگاهی و ارتباطی باز میکند. بسیاری از همراهان این وب سایت ( متخصصان گفتار درمانی، روانشناسان و درمان جویان ) از همه شهرها، بخصوص کلان شهرهای شیراز و اصفهان، برای آموزش تمرین های تنفسی و تکنیکهای گفتاری این کلینیک اصرار میورزند! بدون آنکه بدانند / گفتار روان / فقط میتواند مقدمه درمان لکنت زبان باشد ( تمرینات درمان لکنت زبان )
7) اصلاح اشکالات و گسترش گفتار طبیعی
درمان جو موظف است اشکالات تنفسی و تکنیکی را که به او تذکر داده میشود، تا جلسه بعد اصلاح نماید. در این مرحله هدف، توانایی گفتار طبیعی در شرایط مختلف است. هنوز بعد از کسب گفتار روان و طبیعی، مسیری طولانی پیش رو خواهیم داشت تا به هدف نهایی خود، که همانا رسیدن به آرامش ذهنی و زندگی بدون واکنش است برسیم.
8) فعالیت در گروه درمان لکنت زبان
بی تردید مهمترین بخش درمان، حضور و فعالیت در یک گروه درمان منسجم و هدفمند می باشد:
- گروه درمان، اشکالات تنفسی و تکنیکی ما را به طور زنده اصلاح میکند.
- گروه درمان، همچون آینه ای بیراهه های در مان را به ما گوشزد میکند.
- گروه درمان، عوارض لکنت ما را تعقیب میکند.ه طور زنده اصلاح میکند.
- گروه درمان، تعامل و ارتباطات مجهول را بر ما روشن میسازد.
- گروه درمان، ما را برای پذیرش و اصلاح دیدگاهها و ارتباطات آسیب دیده آماده میکند.
- و سرانجام این گروه در طول مسیر، به ما تعادل می بخشد؛ ابزاری که بدون آن هرگز درمان پایداری نخواهیم داشت.
9) آموزش دادن درمان جویان به یکدیگر
وقتی انسان به پاسخ پرسشهای بیشمار خود میرسد، وقتی به طور علمی و عملی درمی یابد که هیچگونه ضایعه ای در اعضای بدن او وجود ندارد، وقتی میبیند که این عارضه برخلاف نظرهای متخصصان گفتار درمانی غربی کاملا بهبود می یابد، بسیار راغب خواهد بود آموخته های خود را به دیگری منتقل نماید. این عمل هم تار و پود درمان او را محکم تر میکند، و هم از دوستان گروه دستگیری لذت بخشی کرده است.
10) تثبیت درمان
اول باید دانست که برای / درمان / نمیتوان مرز مشخصی تعیین نمود. درمان جریانی است که به تدریج و در طول زمان حاصل میشود؛ چرا که درمان به معنی متحول شدن است و تحول در همه زمینه ها، به زمان وابسته می باشد. وقتی شخص به مرحله تثبیت میرسد، مفهومش این است که او متحول شده، ولی به محک ها و برخوردهای آزموده نشده بیشتری نیاز دارد تا بتواند از تسلط بر آنها نیز اطمینان یابد. بالاخره زمانی فرا میرسد که او با درون خود در صلح است، چون و چرایی ندارد، ذهن در آرامش است و واکنشی در ارتباطات ندارد. این کیفیت های ذهنی، به معنی آزادی از زندان و تثبیت درمان است. بی تردید منشاء و شروع این کیفیت های ذهنی، رهایی از بند و تثبیت درمان، فقط در محیطی چون کلینیک گفتار درمانی و گروه درمان میسر میشود.
